Ayurveda's superfood, Kitchari

Kitchari (uitgesproken als kich-ah-ree en soms gespeld als khichadi) is een hoofdbestanddeel van de Indiase keuken en de Ayurvedische geneeskunde. Het bestaat uit mungbonen, rijst, kruiden en groenten en werd voor het eerst gebruikt om baby's, ouderen en zieken te voeden. 

Back in the days

Door zijn krachtige werking werd kitchari hét gerecht om te ontgiften en reinigen. Het is namelijk makkelijk verteerbaar, heeft een hoge voedingswaarde, herstelt het energetisch evenwicht en heeft de superpower om gifstoffen te verwijderen die opgeslagen zijn in de lichaamsweefsel. 

Volgens de Ayurveda ligt de basis van een goede gezondheid in het spijsverteringskanaal. Zie het als je innerlijke vuurtje dat je precies op de juiste temperatuur wil laten branden. Door voeding te eten die niet bij jouw constitutie past, raakt dit vuurtje uit balans. Het wordt gedoofd óf gaat juist te hard branden. Hierdoor loop je voedingsstoffen mis, verstoor je je energiesysteem én ontstaan er toxines in het lichaam die opgeslagen worden in je weefsels.

En dat is precies waar kitchari je in kan ondersteunen. Het is een gerecht dat je dagelijks op het menu kan zetten, maar in vorm van een reinigingskuur kan eten. Nieuwsgierig hoe dat in zijn werk gaat? Lees hier meer en doe mee met de gezamenlijke reinigingskuur in oktober!

Zijn superkracht

Kitchari is een heel mooi antwoord als je op zoek bent naar meer balans. Het werkt zowel door op lichaam als geest en het reinigt je het lichaam door het rust, reinheid en regelmaat te gunnen. Deze ‘ouderwetse’ drie R’s gelden namelijk niet alleen voor baby’s ;) 

Het gerecht is optimaal uitgebalanceerd. De combinatie van rijst en mungbonen vormen een scala aan aminozuren, de bouwstenen van eiwitten. De kruiden wakkeren het spijsverteringsvuur (agni) aan. En alle 6 essentiële smaken komen terug in het gerecht. Een volwaardige maaltijd bevat volgens de Ayurveda namelijk het hele profiel; zoet, zuur, zout, scherp, bitter en wrang. Ze werken samen als een kaartenhuis dat nodig is om volledig in balans te komen.

Let food be your first medicine and the kitchen be your first pharmacy

DE BASISINGREDIËNTEN

Ghee 

De verbazingwekkende voordelen van ghee lijken misschien tegenstrijdig met de Westerse visie over boter, maar ghee bevat een unieke balans van makkelijk verteerbare, essentiële vetzuren die nodig zijn voor gezonde cellen. Wist je dat je (goed) vet nodig hebt om vet te kunnen verbranden? Geen reden om bang te zijn dus voor goede vetten. Ghee is geklaarde boter waar al het vocht en eiwit uit is gefilterd en heeft een zoet en verkoelend effect. Het is rijk aan antioxidanten en helpt bij de opname van vitamines en mineralen uit andere voeding. Je kan het zien als een bootje voor geneeskrachtige kruiden die soepel door de lichaamsvloeistof heen vaart, op naar de cellen. Het maakt je lichaam letterlijk flexibel en smeert je lijf van binnenuit. Daarnaast is de hoge concentratie boterzuur een dikke plus om infecties tegen te gaan.

Mungbonen

 Dit zijn kleine, cilindervormige boontjes met een heldergroene schil. Ze zijn zoet, samentrekkend en verkoelend van aard en geschikt voor iedere constitutie. Het schrapende effect van mungbonen zorgt ervoor dat je lijf wordt gereinigd van binnenuit. Het hoge eiwitgehalte ondersteunt de bloedspiegel en de gezondheid van de dikke darm. Ook zuiveren ze nog eens het bloed en zijn super effectief in het blokkeren van oxidatieve stress. Ze zitten dan ook boordevol vitamines; A, C, K, E, B6, B12, thiamine, riboflavine, niacine, folaat, pantotheenzuur en choline, en bevatten calcium, ijzer, magnesium, fosfor, kalium, natrium, zink, koper, mangaan en selenium. 

Rijst

 Er zijn veel opvattingen over waar rijst in de wereld vandaan komt, maar in India werd rijst ongeveer 5.000 jaar geleden genoemd in de Veda's (eerste documenten van India). Ayurveda gebruikt bij voorkeur witte rijst. Ja, het is waar dat bruine rijst (met de zemelen eraan vast) wel wat meer voedingsstoffen en ruwvoer heeft, maar witte rijst is gemakkelijker te verteren en op te nemen in het lichaam, vooral tijdens reiniging en ontgifting wanneer de stofwisseling vertraagt en de spijsvertering verzwakt. Bovendien heeft langkorrelige witte rijst de voorkeur boven kortkorrelige rijst, omdat werd aangenomen dat het voedzamer is en een lagere glycemische index heeft dan kortkorrelige rijst. Rijst bevat, zoals de meeste granen, weinig aminozuren en is geen goede bron van eiwitten, maar vormt in combinatie met peulvruchten en bonen een compleet eiwit. Soort Do It Yourself pakket dus. Witte rijst bestaat ongeveer uit 90% koolhydraten, 8% eiwit en 2% vet. Het bevat vitamine E, B6, thiamine, niacine, folaat, pantotheenzuur, choline, calcium, ijzer, magnesium, fosfor, kalium, zink, koper, mangaan, selenium en fluoride.

Daarnaast bevat kitchari diverse geneeskrachtige kruiden en groenten die een synergie vormen met de rest van de ingrediënten. Kortom, een onmisbaar gerecht wanneer je je innerlijke vuurtje precies goed wil laten vlammen!

Het recept

Onderstaand recept is voor 1 persoon, maar maak vooral eens een pan voor familie en vrienden! Met een lekkere chutney en verse chapati's maak je het nog eens helemaal af.

Je hebt nodig:

• 40 gram gele, gespleten mungbonen
• 20 gram witte, biologische basmatirijst
• 1 Plakje gember, geschild en klein gesneden
• 1/4 tl korianderzaad
• 1/4 tl venkelzaad
• 1/4 tl komijnzaad
• Mespuntje kurkuma
• 1 tl gistvrije bouillonpoeder
• Snuf Himalaya zout
• Ghee
• Optioneel: groenten naar keuze
• Optioneel: verse kruiden zoals koriander of peterselie

Zo maak je het:

Spoel de rijst en de mungbonen totdat het water helder is. Terwijl je dit laat uitlekken, zet je een pannetje op het vuur waarin je een theelepel ghee laat smelten. 

Voeg de gesneden gember, koriander-, komijn- en venkelzaad toe. Bak zachtjes aan totdat het begin te geuren en voeg daarna de kurkuma toe. 

Meng de rijst en boontjes door de kruidenmix in de pan en ook de bouillonpoeder. Giet er water overheen tot ongeveer 1 cm boven het mengsel. Breng aan de kook en laat zachtjes doorkoken voor zo'n 15 á 20 minuten. Voeg eventueel extra water toe als dat nodig blijkt en proef eerst of je kitchari gaar is.

Maak af met een flinke snuf zout, eventueel wat peper en een handvol verse kruiden zoals bijvoorbeeld koriander.

Groenten toevoegen? Afhankelijk van de kooktijd voeg je die aan het begin (bijv. wortel) of einde (bijv. spinazie) toe.

Ayurvedische Reinigingskuur

Tijdens een reinigingskuur met kitchari eet je 3x per dag dit volwaardige gerecht voor een aantal dagen lang. Het zorgt voor rust in het lichaam en werkt ontgiftend tegelijkertijd. In combinatie met diverse, simpele reinigingstools- en technieken breng je weer balans in je energiesysteem. Persoonlijk voel ik mij na iedere kuur weer als herboren! 

Wil je hetzelfde ervaren? Schrijf je hier dan in voor de gezamenlijke reinigingskuur die start op 3 oktober. Heel gefaseerd neem ik je mee in deze bijzondere reis die lichaam en geest weer op scherp zetten.